कीर्तिपुरमा संचालित Euro Kids का संस्थापक प्रिन्सिपल सनिता कटुवालसँग Euro Kids बारे सोधिएको ३ प्रश्न

 कीर्तिपुरमा संचालित Euro Kids का संस्थापक प्रिन्सिपल सनिता कटुवालसँग Euro Kids बारे सोधिएको ३ प्रश्न

म यूरो किड्स स्कूल कीर्तिपुरको संस्थापक/प्रिन्सिपल सनिता कटुवाल म ढल्पा वडा नं ३ मा बस्छु । बिगत ७ वर्षदेखि म विद्यालयको संस्थापक/प्रिन्सिपलको रुपमा काम गरिरहेको छु । मैले MBA  पूरा गर्दै छु । मैले प्रारम्भिक बालशिक्षा केन्द्र ECEC बाट बालविकास स्नातकोत्तर पाठयक्रम अध्ययन पुरा गरिसकेको छु साथै नर्वे द्वारा संचालित ICDP ( International Child Deveopment Programme) को छ महिने तालिम पुरा गरिको छु ।  विद्यालय एउटा आफैमा ज्ञानको भण्डार हो सोही धारणलाई  उजागर गर्दै मैले आफ्नोे जीवनको लक्ष्यको रुपमा एउटा त्यस्तो विद्यालय स्थापना गरी आफूले सक्ने उच्च शिक्षा आफ्नै समुदायमा प्रदान गर्छु भन्ने सोचलाई व्यक्त गर्दै मैले मेरो आदरणीय बुबा श्रीकटुवाल र आमा सरिता कटुवालको प्रेरणा र हौसलाबाट विद्यालय स्थापना गर्ने निर्णय गरे । विद्यार्थीहरुलाई गुणस्तरीय शिक्षा र विद्यालयबाट प्रदान गर्नुपर्ने विभिन्न सेवाहरुलाई व्यवस्थीत रुपले अगाडि बढाउनको लागि आफू एक्लैको मेहनत र लगानीले मात्र नपुग्ने हुँदा मेरो बाल्यकालको साथि एब्म Nikunj Group अध्यक्ष योगेन्द्र दर्शनधारी सामु मेरो आफ्नो लक्ष्यलाई व्यक्त गर्दा हाँको पनि कीर्तिपूर क्षेत्रमा आउने पिढिहरुको लागि गुणस्तरीय शिक्षा प्रदान गर्ने विद्यालय स्थापना गरि अगाडि बढ्ने सोच भएको मलाई व्यक्त गरिसकेपछि यो सोचलाई निरन्तरता दिई अगाडि बढ्नको लागि Nikunj Academy नामाङ्कन गरि विद्यालयको स्थापना गरि अगाडि बढ्ने निर्णय गरौं । यस निकुञ्ज एकेडेमीको स्थापना पछि सुलक्षण कीर्ति बिहार चोभारका अध्यक्ष एब्म दक्षिण एसियाको प्रथम पिएच डि होल्डर डाक्टर भिक्षुणी अनोजा गुरुमाँ , बौद्ध शान्ति बिहार चापागाउँका अध्यक्ष भिक्षु सोरत, मातापिता पुन्य स्मृति कोषका संयोजक एब्म यस विद्यालयका अध्यक्ष योगेन्द्र दर्शनधारीको पुजनिय आमा बसला दर्शनधारी, बिगत २५ वर्षदेखि शिक्षण पेशामा आबद्ध हुनुभई दुई कार्यकाल PABSON का उपअध्यक्ष भई एब्म एक कार्यकाल सल्लाहकार भई सक्नु भएको हरिहर खरेल, कीर्तिपुर सन्देशका बरिष्ठ पत्रकार नजरराम महर्जनहरुको प्रेरणादायी सल्लाह सुझावलाई अनुसरण गरि यस विद्यालयमा कक्षा १० सम्म संचालन गर्ने नेपाल सरकार शिक्षा मन्त्रालयबाट स्वीकृत लिन सफल भएका छौ ।

१.Euro Kidsको लाइसेन्स लिन साह्रै गाह्रो छ भन्ने सुनेको थिएँ । कीर्तिपुरमा Euro Kids  ल्याउन कसरी सम्भव भयो । अर्थात कतिवर्षको प्रयास पछि सम्भव भयो ?

—यूरो किड्सको लाइसेन्स लिन गाह्रो छ भन्ने कुरालाई जोडनु अगाडि म यूरो किड्सको बारेमा केहि कुरा जोडन चाहे, यूरो किड्स इन्टरनेशनल प्रि–स्कूल हो, जुन नेपालको छिमेकि राष्ट्रबाट संचालन भई हाल विश्वको विभिन्न देशहरुमा यस यूरो किड्स प्रि–स्कूलको Franchiseहरु संचालन हुदै आएको छ । जसमा भारत, नेपाल, बंगलादेश, श्रीलंका, दुबईं र सिंगापुरमा गरी ८७५ वटा प्रि–स्कूलहरू संचालन भई यूरो किड्स इन्टरनेशनल लि.को स्वामित्वमा रहेको ब्रान्ड हो । यूरो किड्स ब्रान्डलाई बुझ्दै जाँदा त्यसको सम्पूर्ण शिक्षा पद्धतिलाई आफैले हेरी बुझ्दै गयौ । जहाँ बच्चाहरूको Holistic Development चौतर्फी बिकासलाई मध्यनजर गरी उनीहरुको Curriculum लाई डिजाइन गरेको छ । EUNOIA Curriculum  यूरो किड्सको छोटो भर्जन हो, जहाँ बालबालिकाहरूको चौतर्फी बिकासको लागि गत वर्षदेखि EUNOIA (Curriculum The Mindfulness Curriculum)  भनेर बालबालिकाहरूको सिकाई पद्धतिलाई आधार बनाई यसमा पनि EUNOIA को तीन स्तम्भहरू बनाउने तीन पक्षीय दृष्टिकोण विकसित गरिएको छ MIND, Body, Soul लाई मूख्य मानि पाठ्क्रम डिजाइन गरेको छ । त्यसले पनि हामी गुणस्तरीय शिक्षा प्रदान गर्नुको लागि महत्वपूर्ण भूमिका खेल्दछ । लाइसेन्स लिने कुरामा गाह्रो छ भन्ने कुरा प्रष्ट पार्दा यूरो किड्सको Ambience र यूरो किड्सको Franchise लिने मापडण्डहरूलाई पुरा गर्दा गर्नु गाह्रो कुरा हो । जुन नेपालमा विद्यालय संचालनमा त्यो सिमाङ्कन पुरा नगरि विद्यालय संचालनमा आईरहेको छ, जहाँ बालबालिकाको चौतर्फी बिकासलाई मध्यनजर गरेको पाइदैन त्यो कुरा यूरो किड्सकोे Ambience तयार गर्दा चाहिन्छ । हामीले पनि त्यो Ambience पुरा गर्न १ देखि डेढ वर्ष समय हामीलाई लागेको थियो । शिक्षा पद्धति बुझी र यूरो किड्स इन्टरनेशनलबाट विभिन्न प्रिन्सिपल, कोअर्डिनेटर र शिक्षक तालिमहरु पुरा गरि आज हामी यहाँ पुगेको छौ । यो सबै मेहनत र प्रयास पछि करिब ३ वर्ष पछि हामीले यो अवसर पाएका हौ । यसै क्रममा हामीले Euro Kids India को Asian Head संग विद्यालयका अध्यक्ष योगेन्द्र दर्शनधारी र म सनिता बीच कुराकानी गरी निकुञ्ज गु्रपको प्रोफाईल संगै र हाम्रो मेहेनतको फलस्वरुप Euro Kids को Franchice का लागि आवश्यक सम्पूर्णLegal process हरू योगेन्द्र दर्शनधारीद्वारा अघि बढायौँ । नेपालभरिका संम्भबत ३३ वटा विद्यालयबाट गत वर्ष Euro Kids को लागि निवेदन दिएका थिए । जस मध्य किर्तिपुरबाट हाम्रो विद्यालय (निकुञ्ज एकेडेमी) Franchise प्राप्त भयो, जुन निकुञ्ज ग्रुप संग Associated हुदै आएका छौ । हाम्रो किर्तिपुरमा जहाँ शिक्षा त्यो पनि Early Childhood को कुरामा मानिसहरूले धेरै प्राथमिकता दिने गरेको पाएको छैन त्यसले गर्दा पनि हामी Euro Kids को Franchise लिएर हाम्रो किर्तिपुरमा नै राम्रो शिक्षा Pre-School को कन्सेपटमा Euro Kids को Franchise लिएको हो । Euro Kids India  को हाम्रो पहिलो कुराकानीमा नै हामीले हाम्रो किर्तिपुरमा किन Euro Kids भन्ने कुरामा छलफल भएको थियो किनकि सबैलाई थाहा भएको कुरा हो किर्तिपुर समुदाय विकसित बाटो लाग्दै गर्दा र हामीले पनि शिक्षामा जोड दिदै हाम्रो निकुञ्ज ग्रुपले किर्तिपुरको बालबालिकाले पनि राम्रो शिक्षा पाउन भने यस कार्यमा अगाडी बढि Euro Kids लाई किर्तिपुरमा ल्याउन सम्भव भयो । Euro Kids  कीर्तिपुरको मिशन भनेको हाम्रो विद्यार्थीेहरूलाई सिकाईको लागि अनुकूल पालनपोषण र सुरक्षित वातावरण प्रदान गर्नु हो, जहाँ उनीहरूले चुनौति सामना गर्ने इच्छा, स्वतन्त्रता र आत्म विश्वासको भावना, सबैभन्दा महत्वपूर्ण, सिक्ने प्रेमको विकास गर्न सक्छन् । बालबालिकाको भविष्यको लागि बलियो आधार हो । Euro Kids कीर्तिपुका लक्ष्यहरू भनेको बालबालिकालाई विद्यालयमा हुँदा सुरक्षित र मायालु महसुस गर्न, हामीले गर्ने सबै कुरामा उत्कृष्टताको लागि प्रयास गर्नु, आमाबाबुले आफ्नो बच्चाको हेरचाह र शिक्षामा पूर्ण भरोसा राख्नका लागि बच्चाहरूमा आत्माविश्वास जगाउनको लागि स्वतन्त्र शिक्षालाई बढावा दिन बच्चाहरू पछि स्कूलको लागि राम्रो तयारीको लागि बालबालिका युवाको रूपमा आफ्नो संरचनामा सकारात्मक योगदान दिनको लागि यूरो किड्सले ठूलो भुमिका खेलेको छ । ७ वर्ष देखि बालबालिकाहरूसँग काम गर्दै आएको हामी र बालबालिको शिक्षा र सिकाइमा परिवर्तन हुनुपर्छ भने सोचलाई अगाडी सोच्दै हामी यस कदममा यहाँ आइपुगेका हौ । Euro Kids  संगमात्र हामीले बालबालिकाको सिकाइ पद्घतिमा परिवर्तन देख्यौ र यसलाई हामीले हाम्रो किर्तिपुरसम्म ल्याउन सक्यौ ।

२.Euro Kids को शिक्षा धेरै महंगो छ भनिन्छ । के साँच्चै महंगो हो ?

—शिक्षा पद्धति महंगो र सस्तो भनेर मूल्याङ्कन गर्नु नै गलत हो जस्तो मलाई लाग्छ । किनकी शिक्षा र सिकाईमा फरक छुटाउन सहि हो । हाल मन्टेश्वरी विद्यालय भनेको शिक्षा पद्धतिमा पनि धेरै होडबाजि परेको देखिएको छ । यूरो किड्सको शिक्षा पद्धतिमा अन्य विद्यालय भन्दा फरक छ । बालबालिकाहरूको चौतर्फि विकासका लागि जुन यूरो किड्सबाट डिजाईन गरेको Eunoi curriculum  को आधार फरक छ र त्यो पद्धतिलाई बालबालिकाहरू समक्ष पु¥याउन यूरो किड्सबाट आएको सामाग्रीहरू भिन्न छ र यसले अन्य विद्यालयको भन्दा फरक र महँगो महसुस गराएको मात्र हो । जसमा बालबालिकाको मनोवैज्ञानिक पक्षलाई ध्यानमा राखी यो सामाग्रीको बनावट गरेको छ । Euro Kids को पद्घति पनि अन्य विद्यालयभन्दा धेरै फरक छ । शिक्षा पद्घिति फरक भएको कारण हामीले Euro Kids India बाट उपल्ब्ध गरेको सामाग्रीको प्रयोगले हामी भिन्न छौ । यति मात्र नभई हामी आफैमा आफ्नो बेगलै सिद्धान्त छ । काठमाडौं विश्वविद्यालय र नर्वेजियन युनिभर्सिटी कलेजको सहकार्यमा प्रारम्भिक बाल्यकाल शिक्षा केन्द्रले आयोजना गरेको वातावरण शिक्षकको तयारीसँग मोन्टेसरी कक्षाको सफलताको धेरै सम्बन्ध छ । टोलीमा महान मानवीय मूल्यहरू भएका शिक्षकहरू समावेश गरी यूरो किड्स शिक्षा पुनः आविष्कार गरेर नयाँ बेन्चमार्कहरू सेट गर्दै आएको छ । शिक्षा पद्घिति अनुभव गर्नको लागी बालबालिकाहरूलाई पठाइसकेपछि मात्र हजुरहरूले आफ्नो नानीबाबुमा फरक अनुभव पाउनु हुने छ साथै हाम्रा मुख्य छवटा सिद्धान्त अन्र्तगत स्वतन्त्रता, संरचनारक्रम, सौन्दर्य प्रकृति र वास्तविकता, सामाजिक वातावरण, बौद्धिक वातावरण पर्दछ । 

३ Euro Kids शिक्षाको विशेषता के हो ?

—यूरोकिड्स प्रारम्भिक उमेरदेखिनै उनीहरूको प्रि–स्कूलहरूसँग बच्चाहरूको वृद्धिमा संलग्न छ । Euro Kids मा, हामी प्रत्येक बच्चाको क्षमताको अन्वेषण गर्ने दिशामा काम गर्छाैं, प्रत्येकलाई अद्वितीय भएको विश्वास गर्दै । हाम्रो लक्ष्य उनीहरूलाई अन्वेषण गर्न, उनीहरूलाई सीपहरू प्राप्त गर्न मद्दत गर्न र उनीहरूमा सिकाइको आनन्द जगाउने हो, जसले उनीहरूको बाँकी जीवनको लागि टोनसेट गर्नेछ । Euro Kids मा आउनुको सबैभन्दा महत्वपूर्ण फाइदाहरू मध्ये एक सामाजिक अन्तरक्रिया र आत्मनिर्भर हुन सिक्नु हो। यहाँका बालबालिकाहरू शारीरिक र भावनात्मक रूपमा सुरक्षित छन् ।साना केटाकेटीहरूले दिनचर्या पछ्याउन र आफन्त नभएका मानिसहरूसँग मिल्न सिक्छन् । अन्य बच्चाहरूसँग अन्तरक्रिया गर्नु भनेको कसरी पर्खने, कसरी मोड लिने र कसरी सुन्न सिक्ने भन्ने हो ।  उनीहरूले अन्य बालबालिकासँग अन्तरक्रिया गर्दा सामाजिक सीपहरू सिक्छन् । यी सामाजिक सीपहरू बच्चाको विकासशील व्यक्तित्वको लागि महत्वपूर्ण हुन्छन् । Euro Kids ले बच्चाहरूलाई उमेर–उपयुक्त सिकाइ अनुभवहरू, जस्तै संगीत र, कला र शिल्प, नाटकीय खेल, संवेदी खेल र कथा कथनजस्ता विस्तृत स्पेक्ट्रममा संलग्न गर्दछ । नयाँ Euro Kids पाठ्यक्रम बालबालिकाहरूलाई सजग अभ्यासहरू अभ्यास गर्न मद्दत गर्न डिजाइन गरिएको हो ।  Like attention, Resilience and Kindness  ध्यान, लचिलोपन, र दयालुताजस्ता यी माइन्ड फुल अभ्यासहरूमा छाँटकाँट गर्दा प्रारम्भिक वर्षहरूमा २१ औं शताब्दीका सीपहरू आत्मसात गर्न बलियो आधार निर्माण गर्न मद्दत गर्ने सिकाइको आधार बन्ने छ । यो अद्वितीय पाठ्यक्रम पूर्व–विद्यालय खण्डमा एक उपन्यास अवधारणा हो र अग्रणी उद्योग विशेषज्ञहरु द्वारा परिकल्पना र समेटिएको अभिनव शिक्षा अभ्यासहरू समावेश गर्दछ । 

Euro Kids ले आफ्ना साथीहरूभन्दा अगाडि रहन सधैं नवीन र समसामयिक सिकाइ अभ्यासहरू अपनाएको छ । फोनिक्स, गणित र विज्ञानको साथसाथै योग, संगीत र फिटनेस कार्यक्रमहरूको एकीकरणले बच्चालाई पालनपोषण र सुरक्षित प्रि–स्कूल  वातावरणको साथमा उत्कृष्ट सिकाइ अनुभव प्रदान गर्नेछ । यी कार्यक्रमहरूले बालबालिकाको मन, शरीर र आत्मालाई विकसित र सन्तुलित मानवमा रूपान्तरण गर्नमा केन्द्रित छन् । EUNOIA एउटा संरचित कार्यक्रम हो जहाँ बच्चाहरूले आफ्नो दैनिक सिकाइ वातावरणमा माइन्ड फुलनेसका प्रिन्सिपलहरू embodying and embedding  अनुभव गरेर, मूर्तरूप धारण गरेर र एम्बेडिङ गरेर सिक्छन् । हाम्रो निरन्तर आविष्कार र वर्षाैंको अनुभवको माध्यमबाट, हामी शिक्षकहरूको भूमिकालाई पनि हल्लाउँदै छौं, सिकाउने दृष्टिकोणमा परिवर्तन सिर्जना गर्दै, र युवा विद्यार्थीहरूको लागि कक्षा कोठालाई पुनः निर्माण गर्दैछौं । हामी प्रत्येक बच्चामा उत्तेजकता र उमेर–उपयुक्त सिकाइको सही सन्तुलन सुनिश्चित गर्छौं । सिकाइको गतिशील संसारलाई आज टेक्नोलोजी, मूल्यहरू, र हाम्रो नयाँ पाठ्यक्रम EUNOIA को सुरुवात यस दिशामा एक कदम हो । EUNOIA को तीन स्तम्भहरू बनाउने तीन–पक्षीय दृष्टिकोण विकसित गरिएको छ Mind, body, soul  माइन्डफुल लर्निङ मार्फत प्रदर्शित हुने जागरूकता–माइन्ड फुलनेस वा यस क्षणमा हुनु भनेको बालबालिकामा संज्ञानात्मक, सामाजिक, भावनात्मक विकास र कार्यसम्पादनमा आधारित सीपहरूमा प्रत्यक्ष योगदान गर्दछ ।